‘ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³Kã ³¹³ƒà ³ãÚà´•à JR¡[³Äƒå>à ëW¡A¡[Å>¤à ³ì=ï t¡àÒü’
| 0
'ìJàÚKã Ê¡àó¡ [¹ìšài¢¡¹
Òü´£¡àº, ³àW¢¡ 23 @ W¡à*J;ºA¡šKà ëºàÚ>>à ³Jº ³Jà A¡ÚàKã ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³[Å} ët¡ïƒå>à ³ã ³Úà³ "³ƒKã ¯à>à t¡à–ƒå>à tå¡}[Åg¤à ëÅ>[Å} ëºïì=àA¡[J¤à, ³ãKã Òü\; ëÅàA¡šà Úà¤à =¤A¡[Å} W¡x¹A¡šà "³[ƒ [A¡Ò–ƒå>à ëÅ> ëºïì=àA¡šKã =¤A¡[Å} 뺜¡>à W¡x¹Aá¤>à ³ãÚà³>à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³Kã ³t¡àR¡ƒà JR¡[³Ä¤Kà ëºàÚ>>à ëW¡A¡[Å>[³Ä¤à W¡R¡Òü ÒàÚ>à "JR¡-"îÒ[Å}>à ëó¡àR¡ìƒà¹[Aá¡ú
"A¡à³šà;t¡à íº¤à ë>Îì>º ÒüX[i¡i塸i¡ *ó¡ ÒüìºìC¡öà[>G &–ƒ Òü>ìó¡àì³¢Î> ëi¡ìA—¡àìºà[\, ë>[ºi¡ Òü´£¡àºƒà ÎàÒü[–i¡Ê¡ *Òü>à íº¤à ƒàC¡¹ "ìR¡à³ ¤åì¤à>à ÎR¡àÒü &GìšøÎt¡à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³Kã ³t¡à}ƒà ÒàÚ, ÎàÒü¤¹ ÒàÚ¤[Î A¡´šåi¡¹ ¯àÁ¢¡[΃à [ƒ[\ìi¡º *Òü[¹¤à A¡´šåi¡¹, ë³à¤àÒü> ëó¡à>, Òü–i¡¹ì>i¡ ë>i¡¯àA¢¡, A¡´¶å¸[>ìA¡Î> ë>i¡¯àA¢¡[Å}¤å Å´•Ò[À¤[Å} "[Î[>¡ú
"ì>ï¤à *Òü>à šåì=à¹[Aá¤[Î>à Òü–i¡¹ì>i¡ *ó¡ [=R¡ ("àÒü*[i¡) Ѷài¢¡ ¯ài¡W¡, Ѷài¢¡ ëi¡[º[®¡\> ³Úà³[Î ÎàÒü¤¹ ÒàÚ[¹¤à ¯àîÒ[΃à [W¡}Òü¡ ÒàÚ[J¡ú
A¡>àP¡´¬à ³ã*Òü[Å}Kã Ѷài¢¡ ë³à¤àÒüºëó¡à>, A¡´šåi¡¹ "³[ƒ &[i¡&³[Å}ƒKã ³ÅA¡ JR¡ƒ¤à Åà[ÅÄ¤à ³ã*Òü[Å}>à ºàÄà ëÅ> ëºïì=àA¡[J¤à (×¹à>[J¤à ) ëºàÚ>>à ³ã*Òü "³Kã #\; ëÅàA—¡¤à ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà Å
ì–ƒà¹A¡š>[W¡}¤à =¤A¡ ët¡ï¹A¡šà yû¡àÒü³ "ƒå¤å>à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ÒàÚ>à JR¡î>¡ú
Òü[–ƒÚàKã *Òü>Îå Òü>ìó¡àì³¢Î> ëi¡ìA—¡àìºà[\ ("àÒü[i¡) &C¡ 2000 "[Î ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³Kà ³¹ã íº>>à ëºà "³à ëųƒå>à W¡;–ƒå>à ºà[Aá¡ ÒàÚ¤à ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ëºà "[ÎKã ¯à}³ƒà =¤A¡ ët¡ï¹Aá¤[ƒ ³ƒå¤å ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ët¡ïì¹ ÒàÚ>à ëºïK[> ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
³ãKã "Úà¤à Úà*ƒ>à A¡´šåi¡¹ "³Îå} [ƒ®¡àÒüÎ &ìÎÎ ët¡ï¹ç¡¤à (ëÒ[B¡} ), ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà A¡>àP¡´¬à "³Kã &A¡àl¡ü–i¡ Òà}ºKà [Å[\Ĺ硤à ("àÒüìƒ[–i¡[i¡ [=ó¡), ³ãKã ³ÅA¡ ëºà;ºKà A¡>àP¡´¬à ³ÅA¡ >àÒü¹¤à ³ã*Òü "³Kã ëó¡Î¤åA¡ &A¡àl¡ü–i¡ Òà}ºKà [Å[\Ĥà ëºà>à Úàìƒ ¡ "³Îå} ÒàÚ[¹A¡¤[Å} "[Î ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ R¡àv¡û¡[> ÒàÚ>à šÀƒå>à "àÒü[i¡ &C¡ 2000 Kã ³Jàƒà A¡´šåi¡¹Kã ëÎà΢ ëƒàAå¡ì³–i¡ ëšøàKøà³ "[Î ëi¡´š¹ ët¡ï¤à Úàìƒ ¡ ÒàÚ¤à ¯àó¡³Îå ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹[Aá¡ú
"àÒü[i¡ &C¡[A¡ ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ëÎG>[Å}>à šã[¹¤à íW¡¹àA¡[Å} "³[ƒ ³ãÚà´•à [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà ëW¡A¡[Å>Kƒ¤à "³[ƒ JR¡[\>Kƒ¤à ¯àó¡³[Å} ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒàA¡[J¡ú
&[i¡&³ƒà ëÅ> ×¹àĤKã šàî´¬ *Òü>à [Å[\Ä[¹¤à &[i¡&³ ëÑH³¹Îå ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ³Jº "³[>¡ ÒàÚ>à šÀƒå>à &[i¡&³ ëÑH³¹ ÒàÚ¤[Î ÒàÄà &[i¡&³ A¡àƒ¢ >³[Å>󡳃àA¡[¹P¡´¬à "³à >š[Å
–ƒå>à =´ÃKà ³ã "³>à &[i¡&³ A¡àƒ¢ Òü>[Å–ƒå>à ëÅ> ëºïì=àA¡šà ³t¡³ƒà A¡àƒ¢ "ƒå¤å ëA¡à[š ët¡ïìÒï¹Kà Òü¹àÒü ºàÒü>à A¡àƒ¢ Åà¤à ÚàÒü ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
&[i¡&³ ¤åk¡t¡à W¡R¡¤à ³t¡³ƒà Úà´•à ëW¡A¡[Å>Kƒ¤[> "³[ƒ [W¡}>¤à íº¹¤[ƒ "ìt¡>¤à ³t¡³Kã ³>å}ƒà ³¹ã íº>¤à ë¤S¡[Å}ƒà [¹ìšài¢¡ ët¡ïKƒ¤[> ÒàÚ¤à ¯àó¡³ ³ÒàA—¡à =´ÃA¡[J¡ú
ë¤S¡[A¡ ³ã*Òü Åà¹Kà &[i¡&³ A¡àƒ¢ &GšÚà[¹ *Òüì¹ ë¤ÃàA¡ ët¡ï¹K[> ÒàÚƒå>à [A¡ÒÀA¡šÎå Úà*ƒ¤à >ìv¡ ÒàÚ¤à ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ³ÒàA—¡à ÒàÚ, "Îå´•à ët¡ï¹Aá¤[ƒ Jåƒv¡û¡à ³¹ã íº>¤à ë¤S¡t¡à W¡;ºKà [¹ìšài¢¡ ët¡ïKƒ¤[>¡ú ë¤S¡[A¡ ³ã*Òü[Å}>à íA¡ìƒï>å}ƒà "[ÎP¡´¬à ³*}ƒà ëó¡à> ët¡ï¹ìAáàÒü ÒàÚ¤à ³ãÚà´•à JR¡¤ãÚå ÒàÚ>Îå ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
ë³à¤àÒüº ëó¡à–ƒà [®¡[ƒ* ëA¡àº ët¡ï¹AáKà >åšã *Òü¤ãKã #\; ³àR¡Ò>¤à Úà¤à ëÎGìi¡à΢> ÒàÚ>à JR¡>¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ "[ÎÎå ëÒï[\A¡ Úà´•à A¡Äà W¡x[¹¡ ÒàÚ>à
ëW¡A¡[Å> ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ³[΃Kã ÒüW¡³ W¡³>à íº[¹¤à >åšã[Å}>Îå ëW¡A¡[Å>[¤Úå¡ ÒàÚ[J¡ú
[®¡[ƒ* ëA¡àº ët¡ï¹v¡ûå¡>à [®¡[ƒ* ë¹ìA¡à[ƒ¢} ët¡ïìÒï¹Kà ëÅ> [š¹A¡l¡ü >y¤[ƒ ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà =àìƒà¹B¡[> ÒàÚ>à [A¡ÒÀšà "[Τå>à [ƒ[\ìi¡º &ì¹Ê¡ ëA¡ïÒü¡ ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
³ÒàA—¡à ÒàÚ, ë³à¤àÒüº ëó¡à> "³[ƒ A¡´šåi¡¹Kã ÎàÒü¤¹ ¯àÁ¢¡[΃à 'ìJàÚ>à ët¡ï[¹¤à =¤A¡ Jå[ƒ}³A¡ "[Î ë¹ìA¡à[ƒ¢} ët¡ï¹Kà íº ÒàÚ¤[Î ³ãÚà´•à A¡à*[¤K>å¡ ÒàÚ>à šÀƒå>à ëºà>à Úàƒ¤à =¤A¡ ët¡ï¹ç¡¹¤[ƒ ³ƒåKãÎå ë¹ìA¡à[ƒ¢} "ƒå³A¡ íºK[> ³ƒå>à tå¡}ƒà ëºàKã *Òü¤à íW¡¹àA¡ >}¤à ÚàÒü¡ú
ë³à¤àÒüº ëó¡à> "³[ƒ A¡´šåi¡¹Kã A¡àĤà =¤[B¡ƒ³v¡û¡à [Å[\Ä[¤Úå, ³ã>à 'Kã ëÅ> ×¹à>[Jƒ>¤à ³[t¡A¡ W¡à¤à šàÎ¯àƒ¢>[W¡}¤à ëÎA塸[¹[i¡Kã šàî´¬ [Å[\Ä[¤Úå¡ "³[ƒ ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ƒKã ³ã*Òü¤Kã šå[X ³àR¡[JKƒ¤ƒKã A¡>[³Ä[Î ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ³Jà t¡W¡à¹A¡[J¡ú
"³ì¹à³ƒà, W¡à*J;ºA¡š>à šã¤à íW¡ì=}Kã Źç¡A¡ "³à *Òü>à ÒüìºìC¡öà[>A¡ [ƒ®¡àÒüÎ[Å} Åã[\ăå>à ³³àR¡ W¡[ÒƒKã ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ëA¡Î[Å}ƒà ëÊ¡i¡ "[΃Kã ºåšà ëyû¡à¹ 25 Kã ³=v¡û¡à ³àR¡[J¤Kã ³>å}ƒà ºåšà ëyû¡à¹ ">ãì¹à³[ƒ A¡>¤à R¡³ìÒï[J¡ú
ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ šå[ºÎ ³[ošå¹ƒKã ó¡}¤à [¹ìšài¢¡[A¡ ³tå¡}ÒüÄà ë³à¤àÒüº ëó¡à>, A¡´šåi¡¹ Úà*>à &[i¡&³[Å}¤å ºàÄà Åã[\ăå>à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ëA¡Î[Å}ƒà ³³àR¡ W¡[Òƒà ëÊ¡i¡ "[΃Kã šåÄà ºåšà 25,45,34,000 ³àR¡[J¤Kã ³>è}ƒà ºåšà 2,82,23,000 [ƒ A¡>¤à R¡³ìÒï칡ú
ÒüÅà ÒüÅàKã º> *Òü[¹¤à ëÅ>ó¡³[Å} A¡>àP¡´¬à "³t¡>à >³=àA¡ ët¡ïƒå>à ëºïì=àA¡[Jƒ>¤à ëW¡A¡[Å>¤ãÚå ÒàÚ>à A¡ì¤à íºA¡àÚKã ëÎìA¡–ƒ ³[ošå¹ ¹àÒüó¡Î A¡³ìšÃGt¡à íº¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ šå[ºÎ ëÊ¡Î> ³[ošå¹Kã *[ó¡[ÎìÚº "³>à ÎR¡àÒü &GìšøÎt¡à ëó¡àR¡ìƒà¹[Aá¡ú
³ÒàA—¡à ÒàÚ, ³t¡³Kã ³tå¡} ÒüÄà ëÅ> ëºïì=àA¡šà =³[\>¤à Úà*>à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à =¤A¡ ë=ï¹³[Å} Òü–i¡¹ì>i¡[A¡ ³ìt¡}>à ët¡ï>¹[Aá¡ú ¯à>à tå¡}[Åg¤à ëÅ>[Å} Òü–i¡¹ì>i¡ Åã[\ăå>à >vö¡Kà ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³>Kà ³¹ã íº>¤à ë=ï*}[Å} Åã[\ăå>à ëºïì=àA¡[J¤Kã ë=ï*}[Å} ëÒA¡ ëÒA¡ ë=àA¡šKà ëºàÚ>>à ³ã*Òü "³Kã Òü\; ëÅàA¡šà Úà¤à ¯àó¡³[Å} ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà Åì–ƒà¹A¡šà "[γA¡ Úà´•à ºàÒü¤A¡ =ã¤[>¡ú
>³=àA¡ ët¡ïƒå>à ëºï[J¤à ëÅ>ó¡³[Å} W¡à} ¯à}>à A¡>¤à R¡³ƒ¤Kã ³t¡à}ƒà šÀƒå>à ë=ïìƒàA¡[Å} "[ÎKã [¹ìšài¢¡ Úà´•à ë=R¡>à ët¡ï¹A¡šà, [¹ìšài¢¡ ët¡ï>¤KンA¡ ³W¡àA¡ *Òü>à ë¤S¡ ëÊ¡i¡ì³–i¡ ³t¡³ W¡à>à šã¤à R¡³ƒ¤à, i¡öàìgG> Úà´¬ƒKã ëÅ>ó¡³[Å}Kã ëJàUå> [º¤ƒà ³t¡³ W¡R¡¤>à *Òü[¹ ÒàÚ[J¡ú
Jèìƒà}[=¤à ë=ïìƒàA¡[Å} "[Î ë=àv¡û¡>¤à "³[ƒ ë=àAáA¡šƒKã R¡àA¡ì=àA—¡¤Kã "³t¡à R¡àÒü¹¤à šàî´¬[ƒ 'ìJàÚ Jè[ƒ} [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà [>}[=>à JR¡[³Ä¤à "³[ƒ ³ãšå³ Jè[ƒ}³A¡ ëW¡A¡[ÅÄà ¯àJº t¡à[³Ä¤à "[Î[> ÒàÚ¤à ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ³ãšå³ Jè[ƒ} ¯àJº t¡àÒĤKンA¡ [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà ÑHåº, A¡ìº\, AᤠÚà*>à ³ó¡³ Jè[ƒ}ƒà ³ãÚà´¬å [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà ¯àJº t¡àÒĤà ëÒà;>¤à ³ì=ï t¡àÒü ÒàÚ¤à ¯àó¡³ ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒàA¡[J¡ú
A¡[¹P¡´¬à "[ÎP¡´¬à ë=ïìƒàA¡ "[Î ë=àAá¤[ƒ [=”‚¤à ët¡ïƒ>à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ šå[ºÎ[A¡ ëi¡[ºìó¡à> >´¬¹ 1930 >yKà www.cybercrime.gov.in ƒà *>ºàÒü>ƒà [¹ìšài¢¡ ët¡ï[¤Úå ÒàÚ¤à ¯àó¡³Îå ³ÒàA—¡à =´ÃA¡[J¡ú
Òü´£¡àº, ³àW¢¡ 23 @ W¡à*J;ºA¡šKà ëºàÚ>>à ³Jº ³Jà A¡ÚàKã ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³[Å} ët¡ïƒå>à ³ã ³Úà³ "³ƒKã ¯à>à t¡à–ƒå>à tå¡}[Åg¤à ëÅ>[Å} ëºïì=àA¡[J¤à, ³ãKã Òü\; ëÅàA¡šà Úà¤à =¤A¡[Å} W¡x¹A¡šà "³[ƒ [A¡Ò–ƒå>à ëÅ> ëºïì=àA¡šKã =¤A¡[Å} 뺜¡>à W¡x¹Aá¤>à ³ãÚà³>à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³Kã ³t¡àR¡ƒà JR¡[³Ä¤Kà ëºàÚ>>à ëW¡A¡[Å>[³Ä¤à W¡R¡Òü ÒàÚ>à "JR¡-"îÒ[Å}>à ëó¡àR¡ìƒà¹[Aá¡ú
"A¡à³šà;t¡à íº¤à ë>Îì>º ÒüX[i¡i塸i¡ *ó¡ ÒüìºìC¡öà[>G &–ƒ Òü>ìó¡àì³¢Î> ëi¡ìA—¡àìºà[\, ë>[ºi¡ Òü´£¡àºƒà ÎàÒü[–i¡Ê¡ *Òü>à íº¤à ƒàC¡¹ "ìR¡à³ ¤åì¤à>à ÎR¡àÒü &GìšøÎt¡à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³Kã ³t¡à}ƒà ÒàÚ, ÎàÒü¤¹ ÒàÚ¤[Î A¡´šåi¡¹ ¯àÁ¢¡[΃à [ƒ[\ìi¡º *Òü[¹¤à A¡´šåi¡¹, ë³à¤àÒü> ëó¡à>, Òü–i¡¹ì>i¡ ë>i¡¯àA¢¡, A¡´¶å¸[>ìA¡Î> ë>i¡¯àA¢¡[Å}¤å Å´•Ò[À¤[Å} "[Î[>¡ú
"ì>ï¤à *Òü>à šåì=à¹[Aá¤[Î>à Òü–i¡¹ì>i¡ *ó¡ [=R¡ ("àÒü*[i¡) Ѷài¢¡ ¯ài¡W¡, Ѷài¢¡ ëi¡[º[®¡\> ³Úà³[Î ÎàÒü¤¹ ÒàÚ[¹¤à ¯àîÒ[΃à [W¡}Òü¡ ÒàÚ[J¡ú
A¡>àP¡´¬à ³ã*Òü[Å}Kã Ѷài¢¡ ë³à¤àÒüºëó¡à>, A¡´šåi¡¹ "³[ƒ &[i¡&³[Å}ƒKã ³ÅA¡ JR¡ƒ¤à Åà[ÅÄ¤à ³ã*Òü[Å}>à ºàÄà ëÅ> ëºïì=àA¡[J¤à (×¹à>[J¤à ) ëºàÚ>>à ³ã*Òü "³Kã #\; ëÅàA—¡¤à ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà Å
ì–ƒà¹A¡š>[W¡}¤à =¤A¡ ët¡ï¹A¡šà yû¡àÒü³ "ƒå¤å>à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ÒàÚ>à JR¡î>¡ú
Òü[–ƒÚàKã *Òü>Îå Òü>ìó¡àì³¢Î> ëi¡ìA—¡àìºà[\ ("àÒü[i¡) &C¡ 2000 "[Î ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³Kà ³¹ã íº>>à ëºà "³à ëųƒå>à W¡;–ƒå>à ºà[Aá¡ ÒàÚ¤à ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ëºà "[ÎKã ¯à}³ƒà =¤A¡ ët¡ï¹Aá¤[ƒ ³ƒå¤å ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ët¡ïì¹ ÒàÚ>à ëºïK[> ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
³ãKã "Úà¤à Úà*ƒ>à A¡´šåi¡¹ "³Îå} [ƒ®¡àÒüÎ &ìÎÎ ët¡ï¹ç¡¤à (ëÒ[B¡} ), ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà A¡>àP¡´¬à "³Kã &A¡àl¡ü–i¡ Òà}ºKà [Å[\Ĺ硤à ("àÒüìƒ[–i¡[i¡ [=ó¡), ³ãKã ³ÅA¡ ëºà;ºKà A¡>àP¡´¬à ³ÅA¡ >àÒü¹¤à ³ã*Òü "³Kã ëó¡Î¤åA¡ &A¡àl¡ü–i¡ Òà}ºKà [Å[\Ĥà ëºà>à Úàìƒ ¡ "³Îå} ÒàÚ[¹A¡¤[Å} "[Î ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ R¡àv¡û¡[> ÒàÚ>à šÀƒå>à "àÒü[i¡ &C¡ 2000 Kã ³Jàƒà A¡´šåi¡¹Kã ëÎà΢ ëƒàAå¡ì³–i¡ ëšøàKøà³ "[Î ëi¡´š¹ ët¡ï¤à Úàìƒ ¡ ÒàÚ¤à ¯àó¡³Îå ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹[Aá¡ú
"àÒü[i¡ &C¡[A¡ ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ëÎG>[Å}>à šã[¹¤à íW¡¹àA¡[Å} "³[ƒ ³ãÚà´•à [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà ëW¡A¡[Å>Kƒ¤à "³[ƒ JR¡[\>Kƒ¤à ¯àó¡³[Å} ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒàA¡[J¡ú
&[i¡&³ƒà ëÅ> ×¹àĤKã šàî´¬ *Òü>à [Å[\Ä[¹¤à &[i¡&³ ëÑH³¹Îå ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ³Jº "³[>¡ ÒàÚ>à šÀƒå>à &[i¡&³ ëÑH³¹ ÒàÚ¤[Î ÒàÄà &[i¡&³ A¡àƒ¢ >³[Å>󡳃àA¡[¹P¡´¬à "³à >š[Å
–ƒå>à =´ÃKà ³ã "³>à &[i¡&³ A¡àƒ¢ Òü>[Å–ƒå>à ëÅ> ëºïì=àA¡šà ³t¡³ƒà A¡àƒ¢ "ƒå¤å ëA¡à[š ët¡ïìÒï¹Kà Òü¹àÒü ºàÒü>à A¡àƒ¢ Åà¤à ÚàÒü ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
&[i¡&³ ¤åk¡t¡à W¡R¡¤à ³t¡³ƒà Úà´•à ëW¡A¡[Å>Kƒ¤[> "³[ƒ [W¡}>¤à íº¹¤[ƒ "ìt¡>¤à ³t¡³Kã ³>å}ƒà ³¹ã íº>¤à ë¤S¡[Å}ƒà [¹ìšài¢¡ ët¡ïKƒ¤[> ÒàÚ¤à ¯àó¡³ ³ÒàA—¡à =´ÃA¡[J¡ú
ë¤S¡[A¡ ³ã*Òü Åà¹Kà &[i¡&³ A¡àƒ¢ &GšÚà[¹ *Òüì¹ ë¤ÃàA¡ ët¡ï¹K[> ÒàÚƒå>à [A¡ÒÀA¡šÎå Úà*ƒ¤à >ìv¡ ÒàÚ¤à ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ³ÒàA—¡à ÒàÚ, "Îå´•à ët¡ï¹Aá¤[ƒ Jåƒv¡û¡à ³¹ã íº>¤à ë¤S¡t¡à W¡;ºKà [¹ìšài¢¡ ët¡ïKƒ¤[>¡ú ë¤S¡[A¡ ³ã*Òü[Å}>à íA¡ìƒï>å}ƒà "[ÎP¡´¬à ³*}ƒà ëó¡à> ët¡ï¹ìAáàÒü ÒàÚ¤à ³ãÚà´•à JR¡¤ãÚå ÒàÚ>Îå ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
ë³à¤àÒüº ëó¡à–ƒà [®¡[ƒ* ëA¡àº ët¡ï¹AáKà >åšã *Òü¤ãKã #\; ³àR¡Ò>¤à Úà¤à ëÎGìi¡à΢> ÒàÚ>à JR¡>¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ "[ÎÎå ëÒï[\A¡ Úà´•à A¡Äà W¡x[¹¡ ÒàÚ>à
ëW¡A¡[Å> ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ³[΃Kã ÒüW¡³ W¡³>à íº[¹¤à >åšã[Å}>Îå ëW¡A¡[Å>[¤Úå¡ ÒàÚ[J¡ú
[®¡[ƒ* ëA¡àº ët¡ï¹v¡ûå¡>à [®¡[ƒ* ë¹ìA¡à[ƒ¢} ët¡ïìÒï¹Kà ëÅ> [š¹A¡l¡ü >y¤[ƒ ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà =àìƒà¹B¡[> ÒàÚ>à [A¡ÒÀšà "[Τå>à [ƒ[\ìi¡º &ì¹Ê¡ ëA¡ïÒü¡ ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒà¹A¡[J¡ú
³ÒàA—¡à ÒàÚ, ë³à¤àÒüº ëó¡à> "³[ƒ A¡´šåi¡¹Kã ÎàÒü¤¹ ¯àÁ¢¡[΃à 'ìJàÚ>à ët¡ï[¹¤à =¤A¡ Jå[ƒ}³A¡ "[Î ë¹ìA¡à[ƒ¢} ët¡ï¹Kà íº ÒàÚ¤[Î ³ãÚà´•à A¡à*[¤K>å¡ ÒàÚ>à šÀƒå>à ëºà>à Úàƒ¤à =¤A¡ ët¡ï¹ç¡¹¤[ƒ ³ƒåKãÎå ë¹ìA¡à[ƒ¢} "ƒå³A¡ íºK[> ³ƒå>à tå¡}ƒà ëºàKã *Òü¤à íW¡¹àA¡ >}¤à ÚàÒü¡ú
ë³à¤àÒüº ëó¡à> "³[ƒ A¡´šåi¡¹Kã A¡àĤà =¤[B¡ƒ³v¡û¡à [Å[\Ä[¤Úå, ³ã>à 'Kã ëÅ> ×¹à>[Jƒ>¤à ³[t¡A¡ W¡à¤à šàÎ¯àƒ¢>[W¡}¤à ëÎA塸[¹[i¡Kã šàî´¬ [Å[\Ä[¤Úå¡ "³[ƒ ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ƒKã ³ã*Òü¤Kã šå[X ³àR¡[JKƒ¤ƒKã A¡>[³Ä[Î ÒàÚ>à ³ÒàA—¡à ³Jà t¡W¡à¹A¡[J¡ú
"³ì¹à³ƒà, W¡à*J;ºA¡š>à šã¤à íW¡ì=}Kã Źç¡A¡ "³à *Òü>à ÒüìºìC¡öà[>A¡ [ƒ®¡àÒüÎ[Å} Åã[\ăå>à ³³àR¡ W¡[ÒƒKã ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ ëA¡Î[Å}ƒà ëÊ¡i¡ "[΃Kã ºåšà ëyû¡à¹ 25 Kã ³=v¡û¡à ³àR¡[J¤Kã ³>å}ƒà ºåšà ëyû¡à¹ ">ãì¹à³[ƒ A¡>¤à R¡³ìÒï[J¡ú
ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ šå[ºÎ ³[ošå¹ƒKã ó¡}¤à [¹ìšài¢¡[A¡ ³tå¡}ÒüÄà ë³à¤àÒüº ëó¡à>, A¡´šåi¡¹ Úà*>à &[i¡&³[Å}¤å ºàÄà Åã[\ăå>à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ëA¡Î[Å}ƒà ³³àR¡ W¡[Òƒà ëÊ¡i¡ "[΃Kã šåÄà ºåšà 25,45,34,000 ³àR¡[J¤Kã ³>è}ƒà ºåšà 2,82,23,000 [ƒ A¡>¤à R¡³ìÒï칡ú
ÒüÅà ÒüÅàKã º> *Òü[¹¤à ëÅ>ó¡³[Å} A¡>àP¡´¬à "³t¡>à >³=àA¡ ët¡ïƒå>à ëºïì=àA¡[Jƒ>¤à ëW¡A¡[Å>¤ãÚå ÒàÚ>à A¡ì¤à íºA¡àÚKã ëÎìA¡–ƒ ³[ošå¹ ¹àÒüó¡Î A¡³ìšÃGt¡à íº¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ šå[ºÎ ëÊ¡Î> ³[ošå¹Kã *[ó¡[ÎìÚº "³>à ÎR¡àÒü &GìšøÎt¡à ëó¡àR¡ìƒà¹[Aá¡ú
³ÒàA—¡à ÒàÚ, ³t¡³Kã ³tå¡} ÒüÄà ëÅ> ëºïì=àA¡šà =³[\>¤à Úà*>à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à =¤A¡ ë=ï¹³[Å} Òü–i¡¹ì>i¡[A¡ ³ìt¡}>à ët¡ï>¹[Aá¡ú ¯à>à tå¡}[Åg¤à ëÅ>[Å} Òü–i¡¹ì>i¡ Åã[\ăå>à >vö¡Kà ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³>Kà ³¹ã íº>¤à ë=ï*}[Å} Åã[\ăå>à ëºïì=àA¡[J¤Kã ë=ï*}[Å} ëÒA¡ ëÒA¡ ë=àA¡šKà ëºàÚ>>à ³ã*Òü "³Kã Òü\; ëÅàA¡šà Úà¤à ¯àó¡³[Å} ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà Åì–ƒà¹A¡šà "[γA¡ Úà´•à ºàÒü¤A¡ =ã¤[>¡ú
>³=àA¡ ët¡ïƒå>à ëºï[J¤à ëÅ>ó¡³[Å} W¡à} ¯à}>à A¡>¤à R¡³ƒ¤Kã ³t¡à}ƒà šÀƒå>à ë=ïìƒàA¡[Å} "[ÎKã [¹ìšài¢¡ Úà´•à ë=R¡>à ët¡ï¹A¡šà, [¹ìšài¢¡ ët¡ï>¤KンA¡ ³W¡àA¡ *Òü>à ë¤S¡ ëÊ¡i¡ì³–i¡ ³t¡³ W¡à>à šã¤à R¡³ƒ¤à, i¡öàìgG> Úà´¬ƒKã ëÅ>ó¡³[Å}Kã ëJàUå> [º¤ƒà ³t¡³ W¡R¡¤>à *Òü[¹ ÒàÚ[J¡ú
Jèìƒà}[=¤à ë=ïìƒàA¡[Å} "[Î ë=àv¡û¡>¤à "³[ƒ ë=àAáA¡šƒKã R¡àA¡ì=àA—¡¤Kã "³t¡à R¡àÒü¹¤à šàî´¬[ƒ 'ìJàÚ Jè[ƒ} [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà [>}[=>à JR¡[³Ä¤à "³[ƒ ³ãšå³ Jè[ƒ}³A¡ ëW¡A¡[ÅÄà ¯àJº t¡à[³Ä¤à "[Î[> ÒàÚ¤à ¯àó¡³ =´Ãƒå>à ³ãšå³ Jè[ƒ} ¯àJº t¡àÒĤKンA¡ [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà ÑHåº, A¡ìº\, AᤠÚà*>à ³ó¡³ Jè[ƒ}ƒà ³ãÚà´¬å [Ò¹³ "[ÎKã ³t¡à}ƒà ¯àJº t¡àÒĤà ëÒà;>¤à ³ì=ï t¡àÒü ÒàÚ¤à ¯àó¡³ ³ÒàA—¡à ëó¡àR¡ìƒàA¡[J¡ú
A¡[¹P¡´¬à "[ÎP¡´¬à ë=ïìƒàA¡ "[Î ë=àAá¤[ƒ [=”‚¤à ët¡ïƒ>à ÎàÒü¤¹ yû¡àÒü³ šå[ºÎ[A¡ ëi¡[ºìó¡à> >´¬¹ 1930 >yKà www.cybercrime.gov.in ƒà *>ºàÒü>ƒà [¹ìšài¢¡ ët¡ï[¤Úå ÒàÚ¤à ¯àó¡³Îå ³ÒàA—¡à =´ÃA¡[J¡ú
