³ãÚà³Kã =à\¤à A¡ìƒà³ƒì>à?
|
l¡à. ë¹àÎ> ët¡A¡W¡³
šãAá¤à #¹³ƒ³ ³[ošå¹, t¡}ƒå-íºt¡àƒ>à íº¹A¡šà =à¤å³ 23 ³šè}¡ ó¡à¹ìAáú "ÎåA¡ Åà}º¤à ³t¡³ "[Î ³ã;A¡š ³ã¹à*ìJàºt¡>à >ãÀKà ºàA¡[J¤[>ú ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à ÒàÄKã ó¡ã®¡³ƒà Ò[g>¤à R¡³ƒ>à íº[¹ú ëÒï[\A¡Îå º³ƒ³[ÎKã #¹à} ëºàÒü¤à >àÒü[‰ú ³[Î>à Òã¹³ Jè[ƒ}ƒà ³àÚîA¡ A¡Úàƒà íW¡óå¡ *Òü[¹ ú
ëÒï[J¤à ëó¡¤ø硯à[¹ 9 ƒà º³ƒ³[ÎKã W¡ãó¡ [³[>Ê¡¹ &> [¤ì¹>>à W¡ãó¡ [³[>Ê¡¹ 󡳃Kã [¹\àÒü> ët¡ï¤à ³tå¡} íº¤àA¡ "[Îƒà šø[Î샖i¡ ¹ç¡º ºàA¡[J¤[>ú šø[Î샖i¡ ¹ç¡º ºàA¡Jø¤à ³tå¡} íº¤àA¡ "[΃à ë=à[Aá¤à [Ò}ÅàKã ë=ïìƒàA¡[Å} "[Π뺚>>¤à "³[ƒ t¡}ƒå íºt¡à¤à šå[Xƒà ºàA—¡>¤à K®¡>¢¹ "\Ú A塳๠®¡Àà>à ëÒï[J¤à ëó¡¤ø硯à[¹ 20 ƒà íº¤àA¡ "[ÎKã ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à W¡ã} "³[ƒ t¡³ƒà "àÒü>Kã ¯à}³ƒà šàÚ>[¹¤à Jè;ºàÚ[Å} >å[³; 7 [>Kã ³>å}ƒà šãJ;ºA—¡¤à JR¡Ò>[J¤Kà ëºàÚ>>à W¡ã} "³[ƒ t¡³ƒKã Jè;ºàÚ A¡Úà šãJ;>ìJøú "ƒåKà º³ƒ³[ÎKã ³ó¡³ A¡Úàƒà ëÎA塸[¹[i¡ ëó¡à΢>à *šì¹Î> W¡x¤Îå ëºìœ¡, Jè;Ç¡-Jè;ºàÚ[Å} ó¡àK;šKã =¤A¡Îå 뺜¡>à "ƒå´¶A¡ W¡x[¹ú "ƒå¤å #¹à}[ƒ ëºÙà ëA¡ï¤à íºìt¡ú Ò–ƒA¡Îå, ³[ošå¹ƒà ë=à[Aá¤à #¹à} "[ÎKã ¯àì¹àÒü "³à šå¹A—¡¤à šà–ƒ³ƒà [³[>[Ê¡ö *ó¡ ëÒà³ &[ó¡Úà΢>à [Å–ƒå>à t¡´šàB¡ã "³[ƒ W¡ã}Kã [Î&Î*[Å}Kã "šè>¤à ³ãó¡³ "³à [ƒÀãƒà šàR¡ì=àA—¡¤à ëų Åà[¹îR¡ ³¹v¡û¡à >àKà ó塹硚t¡à Jå–ƒà¤à A¡\àR¡à "³[ƒ ëA¡àXà Jå>[Å}ƒà Úè³ í³ =à¤à, óå¡ íW¡¤Kã ë=ïìƒàA¡[Å} "³åA¡ ë=à¹[Aáú >ã}[Å}¤à ÚàÒü, ëÒï[J¤à ÅìKà>ìź >å[³v¡à ®¡àºšà¤å} Aå¡[A¡ Jå>Kã Jè;ºàÚ ³t¡ãA¡ W¡à>à šàÚ¤à ³ã*Òü[Å} ºàAáKà ³¹à³ >àKà[Å}>à Jå–ƒà¤à A¡\àR¡à Jå>Kã Úè³ A¡Úà í³ =๴¬Kã, ë=ïìƒàA¡ "ƒåKà ÒüA¡à> A¡àă>à &[šøº 4ƒà [ºÚà}³àÒü >àKà ó塹硚[Å}>à Jå–ƒà¤à ëA¡àXàJå–ƒà Aå¡[A¡ Jè;ºàÚ šàÚ¤[> [W¡}>¤à ³ã*Òü 300 ëºà³ ºàv¡ûå¡>à ºà–ƒà¤Kà ëºàÚ>>à Úè³ A¡Úà í³ =๴¬Kã, ³ã*Òü A¡Úà óå¡-íW¡¤à ët¡ï¹´¬Kã ë=ïìƒàA¡[Å} ³=}-³=} ë=à¹[Aáú ëA¡àXà Jå>Kã ë=ïìƒàA¡ "ƒåƒà Jå> "ƒåKã W¡ãó¡ "³[ƒ [W¡Úà¹ì³> Úà*>à ³ã*Òü t¡¹àì¹à³ "ìÅàA¡ "š> >}[Jú ³[Î>à ë=ïìƒàA¡ "ƒåKã ³t¡à}ƒà ëW¡Ä[¹¤[Å} "=夃à &G> ëºïJ;[š>¤à [ƒ³à–ƒ ët¡ï>¹[Aáú Aå¡[A¡ ºà>ìÒï¤[Å}>à ³ãît¡[Å}ƒà Jv¡û¡à >v¡>à "ìt¡àÙà >àKà ó塹硚A¡ã ³ã*Òü[Å}ƒÎå ºà–ƒà¤à, "t¡´•>à óå¡ íW¡¤Kã ë=ïìƒàA¡[Å} 뺜¡>à W¡xƒå>à ºà[Aá ÒàÚ¤[Î ë=ïìƒàA¡[Å} "[Î>Îå t¡à[Aáú
"³>à, ëÒï[J¤à ³àW¢¡ "³ƒà [ƒÀãƒà Úå[>Ú> ëÒà³ [³[>Ê¡¹ "[³i¡ ÅàÒ>à [šøÎàÒüƒ ët¡ïƒå>à ëÊ¡t¡A¡ã K®¡>¢¹ "\Ú A塳๠®¡Àà, Úå[>Ú> ëÒà³ ëÎìyû¡i¡¹ã ëKà[¤–ƒ ë³àÒ>, ëÊ¡t¡A¡ã W¡ãó¡ ëÎìyû¡i¡¹ã [šìA¡ [Î}Ò, ëÎA塸[¹[i¡ &ƒ®¡àÒü\¹ A塺[ƒš [Î}Ò, [l¡[\[š ¹à[\¤ [Î}Ò "³[ƒ ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ëÎA塸[¹[i¡ &ì\[X[Å}Kã ³ìA¡àA¡ ë=à}¤[Å} Úà*>à ³ãó¡³ šàR¡ì=àvå¡>à ³àW¢¡ [>šà–ƒKã ³[ošå¹Kã º´¬ã šè´•³A¡ "=ã}¤à "š>¤à íºt¡>à W¡;šà ÚàÒÄ>¤à "³[ƒ "=ã}¤à "š>¤à šã¹A¡šà šè´•³B¡ã ³=v¡û¡à "A¡>¤à =¤A¡[Å} ëºïJ[>¤à Úå[>Ú> ëÒà³ [³[>Ê¡¹>à JR¡Ò>[J¤Kã ³tå¡}ÒüÄà ³³àR¡ =àKã ÒàÚ¤[ƒ ³àW¢¡ 8ƒà ëÎA塸[¹[i¡Kã "A¡>¤à ëW¡A¡[Å> ë=ï¹à}Kà ëºàÚ>>à ³[ošå¹ ëÊ¡t¡ i¡öàXìšài¢¡A¡ã KàØl¡ã[Å} ëÎ>àš[t¡ "³[ƒ Wå¡Øl¡àW¡à–ƒšå¹ t¡´•à W¡;[Jú "ƒå¤å Òü[–ƒÚà íºR¡àA—¡à ëºïJº[Aá¤à ë=ï¹à} "ƒåKã ³àìÚàv¡û¡à Aå¡[A¡ t¡à¤à ³ó¡³[Å}ƒà Aå¡[A¡ >åšã[Å} ë=à¹v¡ûå¡>à º´¬ãƒà "¹àA¡šà KàØl¡ã[Å} =;>>¤à ëų Åà[Jú ³[Î>à A¡à}ìšàA¡šã ëÚï>>¤à W¡;[J¤à KàØl¡ã "ƒå A¡à}ìšàA¡šã [ƒ[Ê¡öC¡ ëÒƒE¡ài¢¡¹ ëÚïKƒ¤à [A¡ìºà[³i¡¹ ³R¡àì¹à³ ¯à;[ºîR¡ íA¡ì=º³à>¤ã ëÚï[ÅÀA¡šƒà ³Åã} Úà´Ã¤à Aå¡[A¡ >åšã[Å}>à =;šƒKã W¡;šà Úà[Jìƒú >å[³; "ƒåƒà Aå¡[A¡ >åšã[Å}Kà ëÎA塸[¹[i¡ ëó¡à΢A¡à "A¡>¤à ³*}ƒà
³åA—¡¤Kã ë=ïìƒàv¡û¡à ³ã*Òü "³à íº[Jƒ¤Kà ëºàÚ>>à ³ã*Òü A¡Úà "ìÅàA¡ "š> >}[Jú "ƒåKà Òü[–ƒÚà íºR¡àB¡ã º´¬ã Òà}¤Kã ë=ï¹à} "ƒåÎå ³àÚ šàA¡šà R¡³[‰ú
>àA¡º "³ƒà, ëÒï[\A¡ ³[ošå¹ "[Î ³ã ³àR¡ó¡³ "³Îå *Òü¹[Aáú íº³ìJà}Kã "à[³¢ ëA¡´št¡à W¡R¡[J¤ƒKã ³àR¡[J¤à ºàÒüÅø³ A¡³º¤à¤å ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à º}ºà º}[\> JR¡¤à R¡³ƒ>à íº[¹ú ³ó¡³ JR¡ƒ>à ³àR¡[J¤à ëÒ³[\; "³[ƒ [ºì”‚àÒüR¡´¬ã ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à ³¹ã ³ìJàR¡ šåì=àA¡šà R¡³[‰ú ³[΃Îå >v¡>à º³ƒ³[΃à 2023 Kã ë³ 3 ƒKã ³àR¡[Jø¤à ³ã "[Î A¡Úà Úàì´Ãú ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à ³àR¡[J¤[Å}Kã º}ºà º}[\> "³v¡à šåì=àA¡šà R¡³[‰ú Ò–ƒv¡û¡Îå ³åìA¡Å ëA¡ï¤à >åšà³W¡à "³à ³àR¡[J¤ƒKã º}ºà º}[\> JR¡¤à R¡³ƒ>à íº[¹ú ³[Î>à º³ƒ³ "[Î ³ã ³àR¡ó¡³ ÒàÚ¤ƒå *Òü¹ìAáú ³¹A¡ "[΃à íº¤àA¡ "[Î>à "ÎåA¡ Åà¹Kà íº[¹îR¡ íW¡¹A¡ "[Îƒà ‰K ó¡à¤Kã ë=ïìƒàA¡Îå 뺜¡>à ë=à[Aáú ³[Î>à íº¤àB¡ã #¹à} "[ÎKã ³=v¡û¡à ‰K>à "³åA¡ º³ƒ³[Î¤å ³àR¡ÒÀ[Aáú "ƒåKà ×¹à> [W¡”‚ãÎå ë>à}³ ë>à}³Kã ëÒU;º[Aáú
"³>à, º³ƒ³[΃à =à 23 ëÒÄà W¡x¹[Aá¤à #¹à} "[Î>à t¡}ƒå íºt¡àƒ>à íº[¹¤à ó¡ã®¡³ "[ÎKã ¯àì¹àÒü[Å> "³à šå¹A—¡¤à º´¬ã Úà;šà *Òü>à [³[>[Ê¡ö *ó¡ ëÒà³ &[ó¡Úà΢>à [Å–ƒå>à t¡´šàB¡ã "³[ƒ W¡ã}Kã [Î&Î*[Å}Kã "šå>¤à ³ãó¡³ "³à [ƒÀãƒà &[šøº 5 ƒà šè} 5 Wå¡š—à ó¡³ìJøú "ƒå¤å ëÒà³ [³[>[Ê¡ö>à šåJ;ºA¡[J¤à ¯àó¡³[Å} Aå¡[A¡ ë\à A¡àl¡ü[Xº "³[ƒ ë\à[³ A¡àl¡ü[XºKã ºå[W¡}¤[Å}>à Úà[>}ƒ¤à l¡ü;šKà ëºàÚ>>à ³ãó¡³ "ƒå ºàJàÚ t¡à¤à R¡³[Jì‰ú "³ì¹à³ƒà, ëÒï[\A¡ ºàÒüìÅà> [t¡>ìÅà>Kà ³¹ã íº>>à Aå¡[A¡ t¡à¤à ³ó¡³[Å}ƒà íº[¹¤à ³ãît¡Kã ºàÒüó¡³[Å} ëA¡à}¤ ³¹ç¡, =à}[\} W¡ã}>[W¡}¤à ºàÒüó¡³[Å} K®¡>¢ì³–i¡>à [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ íºÒÄ>¤à ëÒà;>¹[Aáú ³[΃à ëA¡àiåKã [¯ì³> [¯}>à ³ãît¡[Å}>à ºàÒü[>} ºàÒüìÅà>Kà ³¹ã íº>>à Aå¡[A¡ ë\à[Å}>à t¡à[¹¤à ³ó¡³[Å}ƒà W¡R¡¤à Úàì¹àÒü ÒàÚƒå>à ëšøàìi¡Ê¡ ët¡ï[¹, ëJàR¡\} W¡R¡[Å[À ú
ëÒï[\A¡ K®¡>¢ì³–i¡>à [Ò}ÅàKã ë=ïìƒàA¡[Å} 뺚—>¤à Jè;ºàÚ ëºïJ;º¤Îå W¡ã}ƒà Aå¡[A¡ ºà>ìÒï¤[Å}>à Úè³ í³ =à¤à &ìi¡C¡ ët¡ï¤à ëºÙà íºìt¡ú ë>Îì>º ÒàÚì¯[Å} [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ *ÒüÒ>K[> ÒàÚ¤Îå Aå¡[A¡ >åšã[Å}>à =ã}¤ƒKã Aå¡[A¡ t¡à¤à º´¬ã[Å} [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ *ÒüÒ>¤à R¡³[‰ú "ƒåKà Aå¡[A¡[Å}>à Jå–ƒà¤à ³ó¡³[Å}ƒà íº[¹¤à ³ãît¡[Å}Kã ºàÒüó¡³[Å} [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ *ÒüÒ>K[> ÒàÚ¤Kã ³t¡à}ƒÎå ëA¡àiå¡Kã [¯ì³> [¯}>à =ã}º[Aáú ³[΃à Òü[–ƒÚà íºR¡àA—¡à "ìÚ; "š> [š¹A¡š[Å} "A¡>¤à =¤A¡ ëºïJ;A¡[> ÒàÚ¹¤Îå "A¡>¤à =¤A¡ ëºïJv¡¤>à ³ãÚà´•à Òü[–ƒÚà íºR¡àB¡ã ³ó¡³ƒà ëš–ƒ¤à ¯àÒ} A¡Úà Ò}>¹[Aáú Òü[–ƒÚàKã ëÊ¡t¡ "³à *Òü[¹¤à ³[ošå¹ ³ãÚà³Kã Åà[”z Ò[gÀAá¤à, Òü[–ƒì\>Î [ššº[Å} "³[ƒ ³[ošå¹Kã Åv¡û¡³ A¡Ä>¤à Òü[–ƒÚà íºR¡àA—¡à ëºïJ;A¡³ ë=àA¡šà ë=ïƒà} "ƒå ³t¡ãA¡ W¡à>à ëºïJ;ºA¡šƒå ³[ošå¹ ³ãÚà´•à R¡àÒü[¹ú >;y¤[ƒ ³ãÚà³Kã =à\¤à A¡ìƒà³ƒì>à ? (Photo Credit: Exploring Manipur)
šãAá¤à #¹³ƒ³ ³[ošå¹, t¡}ƒå-íºt¡àƒ>à íº¹A¡šà =à¤å³ 23 ³šè}¡ ó¡à¹ìAáú "ÎåA¡ Åà}º¤à ³t¡³ "[Î ³ã;A¡š ³ã¹à*ìJàºt¡>à >ãÀKà ºàA¡[J¤[>ú ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à ÒàÄKã ó¡ã®¡³ƒà Ò[g>¤à R¡³ƒ>à íº[¹ú ëÒï[\A¡Îå º³ƒ³[ÎKã #¹à} ëºàÒü¤à >àÒü[‰ú ³[Î>à Òã¹³ Jè[ƒ}ƒà ³àÚîA¡ A¡Úàƒà íW¡óå¡ *Òü[¹ ú
ëÒï[J¤à ëó¡¤ø硯à[¹ 9 ƒà º³ƒ³[ÎKã W¡ãó¡ [³[>Ê¡¹ &> [¤ì¹>>à W¡ãó¡ [³[>Ê¡¹ 󡳃Kã [¹\àÒü> ët¡ï¤à ³tå¡} íº¤àA¡ "[Îƒà šø[Î샖i¡ ¹ç¡º ºàA¡[J¤[>ú šø[Î샖i¡ ¹ç¡º ºàA¡Jø¤à ³tå¡} íº¤àA¡ "[΃à ë=à[Aá¤à [Ò}ÅàKã ë=ïìƒàA¡[Å} "[Π뺚>>¤à "³[ƒ t¡}ƒå íºt¡à¤à šå[Xƒà ºàA—¡>¤à K®¡>¢¹ "\Ú A塳๠®¡Àà>à ëÒï[J¤à ëó¡¤ø硯à[¹ 20 ƒà íº¤àA¡ "[ÎKã ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à W¡ã} "³[ƒ t¡³ƒà "àÒü>Kã ¯à}³ƒà šàÚ>[¹¤à Jè;ºàÚ[Å} >å[³; 7 [>Kã ³>å}ƒà šãJ;ºA—¡¤à JR¡Ò>[J¤Kà ëºàÚ>>à W¡ã} "³[ƒ t¡³ƒKã Jè;ºàÚ A¡Úà šãJ;>ìJøú "ƒåKà º³ƒ³[ÎKã ³ó¡³ A¡Úàƒà ëÎA塸[¹[i¡ ëó¡à΢>à *šì¹Î> W¡x¤Îå ëºìœ¡, Jè;Ç¡-Jè;ºàÚ[Å} ó¡àK;šKã =¤A¡Îå 뺜¡>à "ƒå´¶A¡ W¡x[¹ú "ƒå¤å #¹à}[ƒ ëºÙà ëA¡ï¤à íºìt¡ú Ò–ƒA¡Îå, ³[ošå¹ƒà ë=à[Aá¤à #¹à} "[ÎKã ¯àì¹àÒü "³à šå¹A—¡¤à šà–ƒ³ƒà [³[>[Ê¡ö *ó¡ ëÒà³ &[ó¡Úà΢>à [Å–ƒå>à t¡´šàB¡ã "³[ƒ W¡ã}Kã [Î&Î*[Å}Kã "šè>¤à ³ãó¡³ "³à [ƒÀãƒà šàR¡ì=àA—¡¤à ëų Åà[¹îR¡ ³¹v¡û¡à >àKà ó塹硚t¡à Jå–ƒà¤à A¡\àR¡à "³[ƒ ëA¡àXà Jå>[Å}ƒà Úè³ í³ =à¤à, óå¡ íW¡¤Kã ë=ïìƒàA¡[Å} "³åA¡ ë=à¹[Aáú >ã}[Å}¤à ÚàÒü, ëÒï[J¤à ÅìKà>ìź >å[³v¡à ®¡àºšà¤å} Aå¡[A¡ Jå>Kã Jè;ºàÚ ³t¡ãA¡ W¡à>à šàÚ¤à ³ã*Òü[Å} ºàAáKà ³¹à³ >àKà[Å}>à Jå–ƒà¤à A¡\àR¡à Jå>Kã Úè³ A¡Úà í³ =๴¬Kã, ë=ïìƒàA¡ "ƒåKà ÒüA¡à> A¡àă>à &[šøº 4ƒà [ºÚà}³àÒü >àKà ó塹硚[Å}>à Jå–ƒà¤à ëA¡àXàJå–ƒà Aå¡[A¡ Jè;ºàÚ šàÚ¤[> [W¡}>¤à ³ã*Òü 300 ëºà³ ºàv¡ûå¡>à ºà–ƒà¤Kà ëºàÚ>>à Úè³ A¡Úà í³ =๴¬Kã, ³ã*Òü A¡Úà óå¡-íW¡¤à ët¡ï¹´¬Kã ë=ïìƒàA¡[Å} ³=}-³=} ë=à¹[Aáú ëA¡àXà Jå>Kã ë=ïìƒàA¡ "ƒåƒà Jå> "ƒåKã W¡ãó¡ "³[ƒ [W¡Úà¹ì³> Úà*>à ³ã*Òü t¡¹àì¹à³ "ìÅàA¡ "š> >}[Jú ³[Î>à ë=ïìƒàA¡ "ƒåKã ³t¡à}ƒà ëW¡Ä[¹¤[Å} "=夃à &G> ëºïJ;[š>¤à [ƒ³à–ƒ ët¡ï>¹[Aáú Aå¡[A¡ ºà>ìÒï¤[Å}>à ³ãît¡[Å}ƒà Jv¡û¡à >v¡>à "ìt¡àÙà >àKà ó塹硚A¡ã ³ã*Òü[Å}ƒÎå ºà–ƒà¤à, "t¡´•>à óå¡ íW¡¤Kã ë=ïìƒàA¡[Å} 뺜¡>à W¡xƒå>à ºà[Aá ÒàÚ¤[Î ë=ïìƒàA¡[Å} "[Î>Îå t¡à[Aáú
"³>à, ëÒï[J¤à ³àW¢¡ "³ƒà [ƒÀãƒà Úå[>Ú> ëÒà³ [³[>Ê¡¹ "[³i¡ ÅàÒ>à [šøÎàÒüƒ ët¡ïƒå>à ëÊ¡t¡A¡ã K®¡>¢¹ "\Ú A塳๠®¡Àà, Úå[>Ú> ëÒà³ ëÎìyû¡i¡¹ã ëKà[¤–ƒ ë³àÒ>, ëÊ¡t¡A¡ã W¡ãó¡ ëÎìyû¡i¡¹ã [šìA¡ [Î}Ò, ëÎA塸[¹[i¡ &ƒ®¡àÒü\¹ A塺[ƒš [Î}Ò, [l¡[\[š ¹à[\¤ [Î}Ò "³[ƒ ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ëÎA塸[¹[i¡ &ì\[X[Å}Kã ³ìA¡àA¡ ë=à}¤[Å} Úà*>à ³ãó¡³ šàR¡ì=àvå¡>à ³àW¢¡ [>šà–ƒKã ³[ošå¹Kã º´¬ã šè´•³A¡ "=ã}¤à "š>¤à íºt¡>à W¡;šà ÚàÒÄ>¤à "³[ƒ "=ã}¤à "š>¤à šã¹A¡šà šè´•³B¡ã ³=v¡û¡à "A¡>¤à =¤A¡[Å} ëºïJ[>¤à Úå[>Ú> ëÒà³ [³[>Ê¡¹>à JR¡Ò>[J¤Kã ³tå¡}ÒüÄà ³³àR¡ =àKã ÒàÚ¤[ƒ ³àW¢¡ 8ƒà ëÎA塸[¹[i¡Kã "A¡>¤à ëW¡A¡[Å> ë=ï¹à}Kà ëºàÚ>>à ³[ošå¹ ëÊ¡t¡ i¡öàXìšài¢¡A¡ã KàØl¡ã[Å} ëÎ>àš[t¡ "³[ƒ Wå¡Øl¡àW¡à–ƒšå¹ t¡´•à W¡;[Jú "ƒå¤å Òü[–ƒÚà íºR¡àA—¡à ëºïJº[Aá¤à ë=ï¹à} "ƒåKã ³àìÚàv¡û¡à Aå¡[A¡ t¡à¤à ³ó¡³[Å}ƒà Aå¡[A¡ >åšã[Å} ë=à¹v¡ûå¡>à º´¬ãƒà "¹àA¡šà KàØl¡ã[Å} =;>>¤à ëų Åà[Jú ³[Î>à A¡à}ìšàA¡šã ëÚï>>¤à W¡;[J¤à KàØl¡ã "ƒå A¡à}ìšàA¡šã [ƒ[Ê¡öC¡ ëÒƒE¡ài¢¡¹ ëÚïKƒ¤à [A¡ìºà[³i¡¹ ³R¡àì¹à³ ¯à;[ºîR¡ íA¡ì=º³à>¤ã ëÚï[ÅÀA¡šƒà ³Åã} Úà´Ã¤à Aå¡[A¡ >åšã[Å}>à =;šƒKã W¡;šà Úà[Jìƒú >å[³; "ƒåƒà Aå¡[A¡ >åšã[Å}Kà ëÎA塸[¹[i¡ ëó¡à΢A¡à "A¡>¤à ³*}ƒà
³åA—¡¤Kã ë=ïìƒàv¡û¡à ³ã*Òü "³à íº[Jƒ¤Kà ëºàÚ>>à ³ã*Òü A¡Úà "ìÅàA¡ "š> >}[Jú "ƒåKà Òü[–ƒÚà íºR¡àB¡ã º´¬ã Òà}¤Kã ë=ï¹à} "ƒåÎå ³àÚ šàA¡šà R¡³[‰ú
>àA¡º "³ƒà, ëÒï[\A¡ ³[ošå¹ "[Î ³ã ³àR¡ó¡³ "³Îå *Òü¹[Aáú íº³ìJà}Kã "à[³¢ ëA¡´št¡à W¡R¡[J¤ƒKã ³àR¡[J¤à ºàÒüÅø³ A¡³º¤à¤å ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à º}ºà º}[\> JR¡¤à R¡³ƒ>à íº[¹ú ³ó¡³ JR¡ƒ>à ³àR¡[J¤à ëÒ³[\; "³[ƒ [ºì”‚àÒüR¡´¬ã ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à ³¹ã ³ìJàR¡ šåì=àA¡šà R¡³[‰ú ³[΃Îå >v¡>à º³ƒ³[΃à 2023 Kã ë³ 3 ƒKã ³àR¡[Jø¤à ³ã "[Î A¡Úà Úàì´Ãú ëÒï[\A¡ ó¡à*¤à ³àR¡[J¤[Å}Kã º}ºà º}[\> "³v¡à šåì=àA¡šà R¡³[‰ú Ò–ƒv¡û¡Îå ³åìA¡Å ëA¡ï¤à >åšà³W¡à "³à ³àR¡[J¤ƒKã º}ºà º}[\> JR¡¤à R¡³ƒ>à íº[¹ú ³[Î>à º³ƒ³ "[Î ³ã ³àR¡ó¡³ ÒàÚ¤ƒå *Òü¹ìAáú ³¹A¡ "[΃à íº¤àA¡ "[Î>à "ÎåA¡ Åà¹Kà íº[¹îR¡ íW¡¹A¡ "[Îƒà ‰K ó¡à¤Kã ë=ïìƒàA¡Îå 뺜¡>à ë=à[Aáú ³[Î>à íº¤àB¡ã #¹à} "[ÎKã ³=v¡û¡à ‰K>à "³åA¡ º³ƒ³[Î¤å ³àR¡ÒÀ[Aáú "ƒåKà ×¹à> [W¡”‚ãÎå ë>à}³ ë>à}³Kã ëÒU;º[Aáú
"³>à, º³ƒ³[΃à =à 23 ëÒÄà W¡x¹[Aá¤à #¹à} "[Î>à t¡}ƒå íºt¡àƒ>à íº[¹¤à ó¡ã®¡³ "[ÎKã ¯àì¹àÒü[Å> "³à šå¹A—¡¤à º´¬ã Úà;šà *Òü>à [³[>[Ê¡ö *ó¡ ëÒà³ &[ó¡Úà΢>à [Å–ƒå>à t¡´šàB¡ã "³[ƒ W¡ã}Kã [Î&Î*[Å}Kã "šå>¤à ³ãó¡³ "³à [ƒÀãƒà &[šøº 5 ƒà šè} 5 Wå¡š—à ó¡³ìJøú "ƒå¤å ëÒà³ [³[>[Ê¡ö>à šåJ;ºA¡[J¤à ¯àó¡³[Å} Aå¡[A¡ ë\à A¡àl¡ü[Xº "³[ƒ ë\à[³ A¡àl¡ü[XºKã ºå[W¡}¤[Å}>à Úà[>}ƒ¤à l¡ü;šKà ëºàÚ>>à ³ãó¡³ "ƒå ºàJàÚ t¡à¤à R¡³[Jì‰ú "³ì¹à³ƒà, ëÒï[\A¡ ºàÒüìÅà> [t¡>ìÅà>Kà ³¹ã íº>>à Aå¡[A¡ t¡à¤à ³ó¡³[Å}ƒà íº[¹¤à ³ãît¡Kã ºàÒüó¡³[Å} ëA¡à}¤ ³¹ç¡, =à}[\} W¡ã}>[W¡}¤à ºàÒüó¡³[Å} K®¡>¢ì³–i¡>à [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ íºÒÄ>¤à ëÒà;>¹[Aáú ³[΃à ëA¡àiåKã [¯ì³> [¯}>à ³ãît¡[Å}>à ºàÒü[>} ºàÒüìÅà>Kà ³¹ã íº>>à Aå¡[A¡ ë\à[Å}>à t¡à[¹¤à ³ó¡³[Å}ƒà W¡R¡¤à Úàì¹àÒü ÒàÚƒå>à ëšøàìi¡Ê¡ ët¡ï[¹, ëJàR¡\} W¡R¡[Å[À ú
ëÒï[\A¡ K®¡>¢ì³–i¡>à [Ò}ÅàKã ë=ïìƒàA¡[Å} 뺚—>¤à Jè;ºàÚ ëºïJ;º¤Îå W¡ã}ƒà Aå¡[A¡ ºà>ìÒï¤[Å}>à Úè³ í³ =à¤à &ìi¡C¡ ët¡ï¤à ëºÙà íºìt¡ú ë>Îì>º ÒàÚì¯[Å} [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ *ÒüÒ>K[> ÒàÚ¤Îå Aå¡[A¡ >åšã[Å}>à =ã}¤ƒKã Aå¡[A¡ t¡à¤à º´¬ã[Å} [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ *ÒüÒ>¤à R¡³[‰ú "ƒåKà Aå¡[A¡[Å}>à Jå–ƒà¤à ³ó¡³[Å}ƒà íº[¹¤à ³ãît¡[Å}Kã ºàÒüó¡³[Å} [óø¡ ³å®¡ì³–i¡ *ÒüÒ>K[> ÒàÚ¤Kã ³t¡à}ƒÎå ëA¡àiå¡Kã [¯ì³> [¯}>à =ã}º[Aáú ³[΃à Òü[–ƒÚà íºR¡àA—¡à "ìÚ; "š> [š¹A¡š[Å} "A¡>¤à =¤A¡ ëºïJ;A¡[> ÒàÚ¹¤Îå "A¡>¤à =¤A¡ ëºïJv¡¤>à ³ãÚà´•à Òü[–ƒÚà íºR¡àB¡ã ³ó¡³ƒà ëš–ƒ¤à ¯àÒ} A¡Úà Ò}>¹[Aáú Òü[–ƒÚàKã ëÊ¡t¡ "³à *Òü[¹¤à ³[ošå¹ ³ãÚà³Kã Åà[”z Ò[gÀAá¤à, Òü[–ƒì\>Î [ššº[Å} "³[ƒ ³[ošå¹Kã Åv¡û¡³ A¡Ä>¤à Òü[–ƒÚà íºR¡àA—¡à ëºïJ;A¡³ ë=àA¡šà ë=ïƒà} "ƒå ³t¡ãA¡ W¡à>à ëºïJ;ºA¡šƒå ³[ošå¹ ³ãÚà´•à R¡àÒü[¹ú >;y¤[ƒ ³ãÚà³Kã =à\¤à A¡ìƒà³ƒì>à ? (Photo Credit: Exploring Manipur)