[k¡ìÚi¡¹ ÒàÚ¤[Î ³à캳Kã J«àÒüƒKã [º¹¤à ׸ì³> &GìšøÎ>[Å}Kã ³>å}ƒà "³[>¡ú ³¹³ "ƒå>à ³t¡³Kã ³tå¡}ÒüÄà "ìÒà}¤à A¡ÚàÎå ºàA¡Òü¡ú ³[ÎKã A¡ºW¡ì¹º ëó¡à³ "[Î "tå¡}¤à #[Å}P¡´•à íºìt¡, Úà´•à ƒàÒü>à[³A¡ *Òü¡ú ³¹³ "ƒå>à 'ìJàÚ ³ã*Òü¤>Îå ³ìJàÚKã "ìÒà}¤ƒåƒà ³ì=ï Òàœ¡æ>à ºà[Aá¡ú "[Ò}¤à ³ã>à "[Ò}¤à ³ãKã ³³à}ƒà Åv¡û¡³ [º}ƒå>à [k¡ìÚi¡¹ "ài¢¡ *Òü¹A¡Jø¤à ³tå¡}ƒ[ƒ, ÒüÅà>à ÒüÅà¤å ³ÅA¡ JR¡>¤à ëÒà;>¹A¡šKà ëºàÚ>>à ÒüÅàKã Åv¡û¡³ "³Kã >å}[Ťà íº>³Îå ëÚ>¤à ëÒï¹A¡[J¡ú
[k¡ìÚi¡¹ƒà "àÒüìƒ[–i¡[i¡ ÒàÚ¤[Î[ƒ ³ìÒïÅà>à ºåƒà-ìt¡à}ƒà ëÅ;ìt¡àA—¡¤à Úàƒ>à >œ¡æ>à ºàA¡š>à ³[ÎKã "àÒüìƒ[–i¡[i¡Kã ¯àÒ} "[Î[ƒ ó塹硚 "[ÎKãÎå "A¡>¤à #óå¡; *Òüƒå>à ºà[Aá¡ú ³ãKã šå¹ç¡¤à ¤àUºà ºãºà A¡Úà #ì¹àºƒà Òì–ƒàv¡ûå¡>à ÅàÄ\¹KÎå 'ìJàÚKã ³ã*Òü[Å} "[ÎKã [=}¤à R¡³ƒ¤à íº¤àA¡ >å}[ŤKã #׺ "ƒå>à ¯àJº ºàìUàÒü W¡–ƒå>à ³ãKã ºãºà[> A¡à*ì=àA¡Ò[À¡ú ³t¡³ƒåKã ÎàìÒ¤[Å}Kã ëºàÒüº³ íºR¡àB¡ã ³ã>àÒü >àÒü=à}Kã šåXã "ƒåKã íW¡>à íW¡ì=}[ƒ W¡š ³àĤ[>>à ¤àUºà "Òü¤[Å}ƒÎå ëJàÒüÅà*>¤[ƒ W¡š ³àîÄ¡ú ¤àUºà "Òü¤à A¡ÚàKã [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ[Å}>à 'ìJàÚKã ³ãì¹àº "ƒåƒà ë=àÒü>à ëÒÄà "W¡àA¡šƒà Åã} ÚàR¡[Å>¤à "Îå³ "Îå³ ëÒK;ºA¡[J¡ú
³t¡³ƒåKã 'ìJàÚKã JåÄàÒüƒà ¤àUàºKã "Òü¤à [‡[\>‰àºàº ë¹àÒü "Å´¬ãƒà [ƒ&º ë¹àÒü ÒàÚ>Îå JR¡>¤à 1863 ƒà ëšàA¡[J¤à 1913 ƒà [Å[J¤à [º[¹[ÎÊ¡, ëšÃ¹àÒüi¡ "[ÎKã íº¤àA¡ [>}¤Kã ºãºà "³Îå} #îÅ[Å}>à 'ìJàÚKã ³ãì¹àºƒà "A¡>¤à Åàóå¡ "³à [š[Jƒ¤à >ìv¡¡ú 'ìJàÚKã ë=ï>à 󡹤à [i¡ìA¡–ƒø[\;, =àUàº, šà*>à, >¹[Î}, K³®¡ã¹[Î} A¡ÚàKã ¯à¹ã[Å} [>}[Å}>ƒå>à 'ìJàÚ[Î ³[t¡} Úà*‰¤à ó塹硚 "³à *Òü>à Aå¡Òü>à íº¹ç¡ì¹ JºÒÀA¡[J¡ú ¤àUà[º "Òü¤[Å}Kã ë>Îì>[ºÊ¡ ëÎà}, [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ[Å}Kã >å}K㠯๳ šå´¬à 'ìJàÚKã ëÊ¡\ƒà =àU;tå¡>à 'ìJàÚKã #àB¡ãƒ³A¡ =¯àÚ>à ëšà”‚à šãJø¤à "ì=ï¤à A¡Úà [ÒÊ¡[¹ìA¡º [ó¡K¹ A¡Úà ëÊ¡\ƒà =àU;ºA¡[J¡ú [>}[Å}¤à Úà¤[ƒ 19Ç¡¤à W¡ÒãW¡àKã ¤àUàºKã "Òü¤[Å}ƒà ¹[¤–ƒø>àk¡ ëi¡ìK๠"³Îå} [ƒ&º ë¹àÒü "A¡>¤à ë>Îì>[ºÊ¡ ëÎà} Òü¤ƒà Úà´•à ³[³} íº¤à R¡àv¡û¡[>¡ú ëºàÚ>>à [ƒ&º ë¹àÒü[ƒ [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ A¡Úà Òü¤t¡à >v¡>à ëºàƒ¢ A¡ì\¢à>>à \åºàÒü 16, 1905 ƒà ë¤Uº¤å "[>ì=àA—¡à ëÅt¡;[J¤Kã *ƒ¢¹ ºà*ì=àAáA¡šƒKã ë¤Uº šå´¬à ѬàìƒÎ[= ³å®¡ì³–i¡A¡ã ºî´¶P¡³ Åì–ƒàAáA¡šƒà ³Åà³A¡ ÒA¡ì=}>>à Źç¡A¡ Úà[J¡ú
³ÒàB¡ã [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ ¹à>à šøt¡àš [Î}Ò (1905) "ìÚï¤à íº¤àA¡ [>}¤Kã ëšÃ "³à *Òü>à ë¤Uº šà[i¢¡Î> ëšÃ *Òü>à ëšàJàÚ¹A¡[J¡ú [ƒ&º ë¹àÒüKã ¹à>à šøt¡àš ëšÃ "[γA¡ 'ìJàÚKã º³ƒ³ "[΃à [k¡ìÚi¡¹ *ó¡ ëšìyà[i¡\³Kã #ìÒï "³à ëšàA¡Ò>[J¤öà ÒàÚ¤[Î ÒàÚ³>¤à ë=àìAáàÒü¡ú ³¹³[ƒ ³t¡³ƒåƒà [ƒ&º ë¹àÒü "³Îå} Kã[¹Å‰ ëQàÎ>[W¡}¤Kã ¤àUàºã ºãºà ÅàĹ¤à ³t¡³[>¡ú &[¹Úà> [k¡ìÚi¡¹>à [ƒ&º ë¹àÒüKã [¹[\Úà, ÅÒà\Òà> [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ[Å} ÅàĤt¡à >v¡>à ¹ç¡š³Òº [k¡ìÚi¡¹>Îå ¤àUºà ëºàºƒKã [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ A¡Úà Òì–ƒàv¡ûå¡>à ÅàĤKã ³t¡à}ƒà ¹ç¡š³Òº [k¡ìÚi¡¹>à 1991 ƒà ëó¡àR¡¤à ³[ošå¹Kã "ì¹àÒü¤à >ã}t¡³ ºàºKã 100Ç¡¤à W¡Òã A塳*>Kã Îå[¤[>Ú¹ƒà š[À¤[ƒ, ‘®¡à¹t¡¤à[Å Jå[ƒ}³A¡ W¡à*ì=àA—¡à "³Îå} ëJï ëšà}>à ®¡à¹t¡A¡ã [>}-t¡³ "–ƒìºà> ÎÒムA¡ÚàKã ¯à¹ã [󡃴•[W¡}¤à A¡Úà A¡Äà ÒüJ;>¹A¡šà l¡ü;J;>¹A¡šà ³t¡³[>¡ú ‘[i¡šå Îåºt¡à>’, ‘šgà ëA¡Å[¹ ¹[>[\; [Î}Ò’ P¡´¬à ºãºà A¡Úà í³ît¡ìºà–ƒà Òì–ƒàv¡ûå¡>à ¹ç¡š³ÒºÎå ÅàÄ[J¡ú
¹ç¡š³Òº>à 1945 ƒà ³àÚ šàA—¡à ëÅà 27 ÅàÄJø¤à ³tå¡}ƒà 'ìJàÚKã #ì¹àºƒà 'ìJàÚKã [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ ‘[i¡ìA¡–ƒø[\;’ A¡³ìƒï>à ëšàAáA¡[J¤ìK ÒàÚ¤Kã ³t¡à}ƒÎå Îå[¤[>Ú¹ "[΃à "Îå´•Îå š[À, ѬKãÚ ºàÒüì¹>³Úå³ Òü¤å}ìR¡àÒº>à Òü[¤¹´¬à ‘>¹[Î}Ò’ ëšÃ >v¡>à "ît¡ ëÊ¡\ ët¡ï¤à Úà¤à 'ìJàÚKã *Òü¤à Òü[t¡Òà[ÎA¡ ºãºà ºàÒü[¹A¡ íºt¡¤>à "¯à;šà "[Î ³t¡³ "ƒåK㠹硚³Òº "à[i¢¡Ê¡[Å}Kã =ì´¶àÚƒà ó¡à*[J¡ú ³¹³ "ƒå>à ¹ç¡š³º "à[i¢¡Ê¡[Å}>à 'ìJàÚKã Òü¹v¡û¡à ºãºà ºàÒü[¹B¡ã A¡º³Îå šàÚ¤à ѬKãÚ í³y³ ¤ã¹ [Î}Òƒà Òü\à[t¡Kã ÅÒãƒ[Å}Kã *Òü¤à ºãºà ºàÒü[¹A¡ "³à Òü>>¤à ÒàÚ\[J¡ú >å³ã; J¹[>t¡}Kã ³>å}ƒà ‘[i¡ìA¡–ƒø[\;’ ëšÃ Òü¹v¡ûå¡>à 1951 Kã "àKÊ¡A¡ã t¡à} 13 Kã >å}[³ƒà}¯àÒü¹³ƒà ÒüÒà> Òà>¤à *Òü>à ¹ç¡š³ÒºKã ëÊ¡\ƒà l¡ü;W¡[J¡ú "Îå´•à ¹ç¡š³ÒºK㠤㹠[i¡ìA¡–ƒø[\; ºãºà ëšàAáA¡[J¤Kã ¯à¹ã 1991 Kã ëÎà[®¡[>Ú¹ "[Îƒà š[À¡ú
¹ç¡š³ÒºK㠤㹠[i¡ìA¡–ƒø[\; ºãºà "[Î>à ¤õ[i¡Å>à ³[ošå¹ [>}t¡´¬à šã¹´Ã¤à ³tå¡}Kã ºãºà[>¡ú "ƒåKà ºàÒüì¹> ³Úå³ Òü¤åìR¡àÒº>à Òü¤à ºãºà "[Î>à 1925 ƒà º³ƒ³ "[Î>à ¤õ[i¡ÅA¡ã ëA¡àìºà[> *Òü>à íº[¹îR¡ ³t¡³ƒà Òü¹´¬[>¡ú "ƒå¤å ºãºà ">ã³A¡ ¤àUºà [ÒÊ¡[¹ìA¡º ëšÃ[Å} l¡ü¹ç¡¤à, šà¹ç¡¤à A¡ÚàƒKã 'ìJÚKã ³t¡³ "ƒåKã ³ãì¹àºƒà íº¤àA¡ >å}[ŤKã ëºàÄà-=åš—à ëW¡”‚[¹¤à =ì´¶àÚKã #óå¡; "ƒå ëÒÄà A¡>J;Ò–ƒå>à ëÊ¡\ ëÚï¹A¡šƒà ³ìt¡} šà}[J¡ú ³[Î>[> [k¡ìÚi¡¹ ÒàÚ¤à "ài¢¡ "[Î ºàÒü Òàv¡û¡v¡û¡Kã ëÒï>à ³ÅàKã ëÎà[ÎìÚº "³Îå} ëšà[º[i¡ìA¡º &>ìK\ì³–i¡ "³Kà ëºàÚ>>à ³t¡³ Wå¡Ùà W¡;[º ÒàÚ>[¹¤à¡ú "ƒå>à ³t¡³ ³t¡³ƒåKã [¹ìÚ[º[i¡ "ƒå>à [>}Åà Ŭ¹ *Òü¹Kà "à[i¢¡Ê¡ A¡Úà 뺜¡>à ë=àAáAáã¤à¡ "³Îå} ³ìJàÚ>à [>}t¡´•à ëó¡àR¡ìƒàA¡ó¡³ ëšÃi¡ìó¡à³¢ "³à ³t¡³ Wå¡Ùà *Òü[¹¤à¡ú "ƒå>à "ài¢¡ šå´•³v¡û¡Kã [k¡ìÚi¡¹ "ài¢¡ ÒüÎ [ƒ ºàÊ¡ óø¡[–i¡Ú¹ *ó¡ ">[¹P¡ìºìi¡ƒ [óø¡ &GìšøÎ> ÒàÚ>à [Å}=à>[¹¡ú
³[ošå¹ƒà "[>Ç¡¤à ºàgà* ³tå¡} "[Î[ƒ 'ìJàÚKã ³ã*Òü[Å} "[Î Úà´•à "ìÒà}¤à "³à ºàA¡ìJø¡ú ºà> ³³à}Kã 'ìJàÚKã ³ã*Òü[Å} ÒüW¡³ W¡´•à [Ò}º´¬à šåXã "ƒåƒKã ºàìgĹ硹Kà ÒüÅàKã Úå³ Ú峃à ÒgĹA¡šà "[΃[ƒ šåì´•ï ë>ï¤à Jå–ƒà íºt¡àì¹àº "³Kã ¯àJº J>¤à ëÒï>¹A¡ìJø¡ú ‘³Úà} ³à¯¢à[¹[Å} ºà> ëW¡>[J¤ƒå 1946 A¡ã \åºàÒü =àƒKã ÒÀB¡ìƒïì¹ t¡à¤ƒà Ú๤[ƒ Ç¡A¡Ò> ÒºÒ>[¤¹B¡>å ÒàÚ>à ƒ¹JàÊ¡ =àî>¡ú 1939-40 ƒà >åšã ºà>Kã "ì–ƒàº> Òàv¡û¡v¡û¡à ë=àA¡[J¤à >å}R¡àÒüt¡¤à Qt¡>à [Å}>¤Îå Úà*[¹¡ú’
(šà> ³[ošå¹ã Úåk¡ ºãKA¡ã 25Ç¡¤à A塳*–ƒà ëó¡àR¡¤à ëW¡ìó¡àR¡ º³àÚ 1,2)
³t¡³ƒåKã ºàÒü[¹A¡ ºàÒüÇ¡ íÒ¤à ³ã[Å} Úà³\‰¤Îå ³[ošå¹Kã ³šà–ƒà ºàÒü[¹A¡ t¡³ƒå>à ³šà>Kã #¹à}, #ìÒï [>}[=>à JR¡¤à Åà칚 ó¡à¹¤à ³ã*Òü Jåì\àA¡ J¹[ƒ íºì¹¡ú ³ìJàÚ>à ºà> ³³à} "³Îå} ºà> ³>å}Kã ³à캳Kã *Òü>à [ó¡ì>à[³>> "³à *Òü>à [ƒìA¡àìºà>àÒüì\Î>Kã #ìÒï "³à l¡ü¹A¡[J¤à t¡à¹A¡[J¤à šàl¡ü A¡Úàƒå>à "ì>ï¤à ³R¡ "³à ³R¡\>¤Kã ëÒï¹A¡ó¡³ *ÒüÒ>[J¡ú ³¹ç¡ *Òü>à [¯A¡¹ ë>Î> A¡Úà 'ìJàÚKã º³ƒ³ "[ÎP¡´¬ƒ[ƒ A¡à ëÒÄà ëW¡A¡[Å[Ä}R¡àÒü íºt¡¤à >ìv¡¡ú ³¹³[ƒ ¤õ[i¡ÅA¡ã ëÒຠ[ó¡ìºàì\à[ó¡ *ó¡ ëA¡àìºà>àÒüì\Î> "[Î [º¤ì¹º ÒüìA¡àì>à[³Ê¡ >;yKà Aáà[ÎìA¡º ÒüA¡àì>à[³Ê¡ ÒàÚ¹Kà JR¡>[¹¤à "ƒà³ [Ѷ= "³Îå} ëƒ[¤ƒ [¹A¡à샢à "[>>à ³à캳ƒà Åà¤àA¡ ó¡àAáA¡šƒKã[>¡ú ¤õ[i¡ÅA¡ã ëA¡àìºà>àÒüì\Î>Kã [ó¡ìºàì\à[ó¡ƒà [¯A¡¹ ë>Î>[Å} "[Τå ëšà[º[i¡ìA¡[À, [³[ºi¡[¹[º, ÒüìA¡àì>à[³ìA¡[À J僳 W¡>¤t¡à >v¡>à ³ìJàÚKã [¹ìÎà΢ ³Úà³ "[Î &GìšÃàÒüi¡ ët¡ï¤Kã "ì¹à>¤à "³à Úà*¹´¬à "[Î[>¡ú ³¹³ "ƒå>à [¯A¡¹ ë>Î>[Å}>à ³ìJàÚKã [¹ìÎà΢[Å} Å´•à ë³i¡ºÎ, [³>칺 "³Îå} "ît¡ ë>W¡ì¹º [¹ìÎà΢ ³Úà³ "[Î Úà´•à Aå¡š—à ëÅĤà "³Kã ¯àJº JºÒ>[J¡ú J僳 *Òü>à 1939 Kã >åšã ºàºƒà ë=}>[Jø¤à ³ìJàÚ ³ÅàKã ëšøà[ó¡i¡A¡ãƒà
J–ƒå>à 'ìJàÚKã [¹ìÎà΢ šå´¬à [³ÎÚå\ ët¡ï¤à &¤å¸\ ët¡ï¤Kã ë=}>[Jø¤à ºàº "ƒå[>¡ú
W¡à*¹àA—¡à 1945 A¡ã ³t¡³ "ƒåƒà [ƒìA¡àìºà>àÒüì\Î>Kã #=A¡ #î¹ "ƒåƒà ëA¡àìºà[>ìÚº ¹ç¡º¹[Å}Kã ³Jåv¡Kã Úà´•à ºå>à &[\Úà "³[ƒ "à[óø¡A¡àKã º³ J¹[ƒ ³[>} t¡´¬à ó¡}ºK[> [>>óå¡} [>>óå¡} R¡à}>¹A¡šà ³t¡³ "[΃à 'ìJàÚKã ºàÒü[¹A¡ ºàÒüÇ¡ íÒ¹¤à ³ãì¹àº "ƒå>à "ì>ï¤à ³[ošå¹Kã ³R¡ "³à "ìÚï¤à =à\¤ƒà ÅàK;ºA¡[J¡ú
1891 ƒà t¡àJø¤à [>}t¡´¬Kã >å³ã; "ƒå "³åA¡ t¡¹}-t¡¹} ë=àAáAáK[> J>¤ƒà º¯àÒü-ºåìt¡à> šA—¡à Ò¹à*>[J¡ú "ƒå¤å 'ìJàÚ ³ìźKã ³¹v¡û¡à ¯àJº ³àĹv¡û¡¤à, ó¡³ ó¡}ìÒKã A¡ºA¡ ³àº-W¡à} t¡à¤à A¡Úà "³>à >å}R¡àÒü¹¤à ³t¡³ "ƒåƒà A¡A¡Åà¤ã Åà¤à A¡ÚàƒKã Úà´•à ëW¡A¡[Å–ƒ¤à Úàƒ¤à ³t¡³ "³Îå *Òü[J¡ú "Îå³ ë=àA¡l¡ü t¡´Ã´¬>à *ìC¡à¤¹ 15, 1949 "[Îƒà ³[ošå¹ Òü[–ƒÚàƒà [t¡>[Å>ìJø¡ú íº¤àA¡ ¯àìÚºKã š¯à¹ šå´¬à ÒàÄà ‘ëƒ¯à>’ ëA¡ï¹´¬à "ƒå Òü[–ƒÚàƒà [t¡>Jø¤à ³tå¡}ƒà ‘W¡ãó¡ A¡[´¶Ñ•¹’ ÒàÚ>à *씂àAáKà Òü[–ƒÚà K¤o¢ì³–i¡A¡ã ³ã×; "[ÎKã Jå;t¡à Òàš[W¡>ìJø¡ú "[ÎP¡´¬à ëšà[º[i¡ìA¡º i¡öàXìó¡àì³¢Î> "[ÎKã ³t¡à}ƒà šà> ³[ošå[¹ Úåk¡ ºãKA¡ã 25 Ç¡¤à A塳*>Kà ³[¹ íº>>à ëó¡àR¡¤à ºàÒü[¹B¡ã º³àÚ 77 t¡à š[À¤[ƒ, ‘®¡à¹t¡ ιA¡à¹Kã [³[>[Ê¡ö *ó¡ ëÊ¡i¡ÎA¡ã ³[ošå¹ *ƒ¢¹, 1949 "[Î>à ³[ošå¹Kã ëº[\Îìº[i¡®¡ &ìγ¤Ãã ³åx;ìº "³Îå} ³[”|
³–ƒº l¡ü=àÒü칡ú *ìC¡à¤¹ 15, 1949 ƒKã ³[ošå¹ ëÊ¡i¡A¡ã ³[”|[Å} íº¹ì¹àÒü "³Îå} ëÊ¡i¡ "[ÎKã ëº[\ÎìºW¡¹ R¡[΃Kã ³åx;캡ú
³R¡[J¤à ³R¡ "ƒå>à ó¡[ƒ-ó¡¹à ÅàJø¤à ³tå¡}ƒà big bang "³Kà ëºàÚ>>à 'ìJàÚKã >å¸ [k¡ìÚi¡¹Kã "ì>ï¤à ÅìAáà> "³à ëšàAáA¡[J¡ú 'ìJàÚKã ³àR¡º³W¡;A¡ã "ì=ï¤[Å}Kã ³å;>àÒü‰¤à ¯à¹ã A¡Úà Ò[g>-Ò[g> ºã>ƒå>à í>>¤à ëÒï¹A¡[J¡ú ³¹ç¡ *Òü>à 'ìJàÚKã ³ã*Òü[Å}Kà ¯à¹ã[Å} "ƒåKà A¡³ìƒï>à ³[¹ íº>[¹¤à ÒàÚ¤[Î[>¡ú šå¯à¹ãKã ëÒïJø¤à ë=ïìƒàA¡[Å} ë>ï>à ëųK;tå¡>à 'ìJàÚKã šåXã ³[Ò} A¡Úà "ƒå [k¡ìÚi¡¹>à ëųK;tå¡>à ó¡´šàB¡ã ³Òà* "³ƒà ³=}-³=} =àU;>¹A¡[J¡ú "ƒåP¡´¬à ºãºà[Å} "ƒåƒà ºãºàKã ëA¡ì¹C¡¹[Å}>à ëš[y*[i¡A¡ Òüì³àÎ> ³îš-³îš Òàš[W¡Ä¹A¡[J¡ú
ú
[email protected]